VIII
1
Derviş olmak ister isen aşk ile tut pir eteğin
Hakkı bulmak ister isen aşk ile tut pir eteğin
2
Aşkdır erenlerin yolu aşkdır erenlerin hâli
Asksız kişi olmaz veli aşk ile tut pîr eteğin
3
Aşkdır Allaha doğru yol aşka pek yapış Hakkı bul
Aşk sultândır gayrisi kul aşk ile tut pîr eteğin
4
Gönülde hiç koma teşviş çiğ kalma aşkı ile piş
Aşkdan gayrı yokdur bir iş aşk ile tut pîr eteğin
5
Aşkdır âşıkların gözü anda görünür dost yüzü
Aşkdır âlem âdem özü aşk ile tut pîr eteğin
6
Aşkdır bu âleme mâye Hak dostlarına sermâye
Aşkdan ulu yokdur paye aşk ile tut pir eteğin
7
Aşk dediğim Hak zâtıdır âlem anın sıfatıdır
Gönül Hakkın mir'âtıdır aşk ile tut pîr eteğin
8
Kangı derviş aşkı bilmez vallah o kul Hakkı bulmaz
Aşkdan ulu amel olmaz aşk ile tut pir eteğin
9
Aşıklara Gaybî derman aşkdır hakîkatde heman
İster isen din-ü- imân aşk ile tut pîr eteğin
s.131
IX
1
Canı olmayan âşık cananı neden bilsin
Derdi olmayan münafık lokmanı neden bilsin
2
Mahabbet ile gelen aşk ile menzil alan
Aşka canın vermeyen sultânı neden bilsin
3
Dilediği özüdür bilmez zâhid özünü
Zâhid özün bilmedi irfanı neden bilsin
4
Sofi halvet içinde riya ile hû çeker
Baykuş viranı bekler gülistanı ne bilsin
5
Cümlenin canın Gaybî zâhidler inkâr eder
Sahraya düşen damla ummanı neden bilsin
s.132
X
1
Erenlere hor bakma sakın berbâd olursun
Gönüllerini yıkma sakın berbâd olursun
2
Yüzün tutgıl yüzüne ayak basgıl izine
Toz kondurma sözüne sakın berbâd olursun
3
İderler ise bir ah gitdin aradan eyvah
Sende kalısar günâh sakın berbâd olursun
4
Münkirleri basarlar yaylarını asarlar
Kılıçdan yeğ keserler sakın berbâd olursun
5
Kendin hiçe satdırma serçe gibi ötdürme
Kahr okunu atdırma sakın berbâd olursun
6
Er gönlü berrak durur mesken eden Hak durur
İncidirsen yakdırır sakın berbâd olursun
7
Erenlere doğru bak yolu yanılma ahmak
Ayağına kurma fak sakın berbâd olursun
s.133
8
Oturma er postuna dil uzatma üstüne
İlişme Hak dostuna sakın berbâd olursun
9
Gaybî haddinden aşma Hak dostuna bulaşma
Zinhar gönülden düşme sakın berbâd olursun
s.134
1
Hak cemâlidir cemâlin Hak kelâmıdır sözün
Aşık isen bilmeğe sa'y et dilâ kendi özün
2
Sana ta'îîm eyledim zât-ı tecelli sırrını
Suretin ayn-ı tecelli ayn-ı zât oldu özün
3
Zâtının ayniyetidir hem sıfatı şüphesiz
Pes yüzün aynı yüzündür hem sözün aynı SİJZÜH
4
Zahirin oldu mukayyed bâtının mutlakdadır
Arif isen ayn u gayr-i halk u Hak oldu özün
5
Hâsılı sensin vücûd-u mutlaka mutlak nişan
Yerde gökde aradığın kendiözündür kendiözün
6
Hak durur sende görünen başdan ayağa neman
Hak kulağıdır kulağın Hak gözüdür hem gözün
7
Zâhir-ü- bâtında Hakdır çünkü varlık Gaybî'yâ
Dime hergiz Hakka sen ben kalmasun izin tozun
s.135
XII
1
Suretine aldanıp kalma sakın sen âdemin
Gice gündüz sa'y edip bilmeğe cehd eyle demin
2
Cümle âza çift-ü- dil bir olmağa hikmet nedir
Yani kim dergâh-ı zât-ı vahdet oldu bil femin
3
Cân-ü- dilden dediler zat-ü- sıfata ârifân
Ten ile canı bilirsen kalmaya asla gamın
4
Ten ile can hakikat bilmeye oldu tarîk
Yüzünü yol eyle pire gitmesin gözden nemin
5
İlm-ü- canı yine candır anlayan Gaybî heman
Olmasun can içre candan gayrı kimse hemdemin
Müfred
Sanma kim mürşid olup sen halkı irşâd eyledin
Belki nâ-kâbilleri idlâl-ü-ifsâd eyledin
Câmi'iyyet rütbesiyle yok ihata kudretin
Da'vî-i tevhid ile nâ-ehli ilhâd eyledin
s.136
XIII
1
Zikr u tevhidinle Hakdan sen seni yâd eyledin
Geçdi ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedin
Perde nüraniyle yahu kendini şad eyledin
Geçdi ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedin
2
Hak katında ma'rifetden zikri sandın sen ulu
Ma'rifetden hâli oldun zikr ile oldun dolu
Zerk-i has sandın Hakka varmağa yolu
Geçdi ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedin
3
Vird ü esma çille rüya oldu nurâni hicâb
Geçdin nurâniyetden kim sana feth ola bâb
Okumadın ma'rifetden olmadın sen bir kitâb
Geçdi ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedîn
4
Hakka vâsıl eyleyen sandın seni ola amel
Kendözine hor bakup ilm ü Haka verdin halel
Ermez ise feyz-i Hakdan gönlüne feyz-i ezel
Geçdi Ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedin
5
Her ne denlû âh-ü- feryâd ile eyle hay u hu
Ma'rifet olmayıcak gelmez sana Hakdan koku
Kendini bilmeye say et arif olup gayrı ko
Geçdi ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedin
6
Gâfil-ü- mahcup kelâmın kendine ettin delîl
Câhil-i billâh olup kaldın hakîkatde zelîl
Ma'rifetden gayri yok zan eyledin Hakka sebîl
Geçdi Ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedin
s.137
7
Kendi-âmâlindir eden bil seni Hak'dan garib
Sen sanırsın ki olasın anın ile Hakka karîb
Var yürü sa'y eyle ilm-i Hakdan almağa nasîb
Geçdi ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedin
8
Âlimin ilmi hicâb-ü- sofinin zikri hicâb
Ma'rifetden ikisi de olmadılar behreyâb
İlm-ü- zikri perde etme bula gör râh-ı savâb
Geçdi ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedin
9
İlm-i Hak ayn-ı amel idüğünü zevk etmedin
Kendi bildiğin koyup kâmil izine gitmedin
Gaybî'nin yüzüne bakıp sözünü işitmedin
Geçdi ömrün gaflet ile sofi Hakkı bilmedin
Müfred
Hidmet-i insân-ı kâmil oldu güya perçemin
Zer mi ya simin mi durur bilmeğe irîân gerek
Tâlib-i Hakkım diye dava eder çok müddei
Tâlib-i mevlâ görünür tâlib-i dünya köpek
s.138
- I -
Kâfiyet-ül-Vav
1
Bilir misin nedir tevhîd femâ fi'l- kevni illâ hû
Siyâm-ı şirki ko et îd femâ fi'1-kevni illâ hû
2
Eğer bâtın eğer zahir eğer evvel eğer âhır
Eğer mü'min eğer kâfir femâ fi'l- kevni illa hû
3
Görünen gerçi esmadır veli ayn-ı müsemmâdır
Ikilikden müberrâdır femâ fi'l- kevni illâ hû
4
Nedir ümmid nedir haşyet nedir duzah nedir cennet
Nedir fürkat nedir vuslat femâ fil- kevni illa hû
5
Kamu âlem mezâhirdir Huda anınla zahirdir
Güneşden dahi bahirdir femâ fi'l- kevni illâ hû
6
Demâdem devr eder devrân meratib cem'eder her ân
Gelüp âhır olur insân femâ fi'l- kevni illâ hû
7
Hazînedir çü bu âlem nedir mahfi olan âdem
Tecelli etmek ister dem femâ fi'l- kevni illâ hû
8
Gelir gider nihayet yok tecellîsine gayet yok
Nihayet yok bidayet yok femâ fil- kevni illâ hû
9
Bu akl-u-nefs-ü- ulviyyât mevâlid ile süfliyyât
Bu cüz'iyât-ü- külliyât femâ fi'l- kevni illla hû
10
Buyurdu Hazret-i Mevlâ ene'd- dehr u ene'l-eşyâ
Hakîkatde sivadır la femâ fil- kevni illâ hû
s.139
11
Heme âlem heme âdem hemin mevlâ üçü birdir
Var olandır Hûda Gaybi femâ fi'l- kevni illâ hû
s.140
II
1
El gönüldür gönlü tutup eli ko
Sevgi suyu ile var sen seni yu
2
Başla kalbin cümle şey'i sür çıkar
Pir sevgisiyle kalb olsun dolu
3
Kalb evi pir sevgisiyle olucak
Her neye baksan cemâl olur kamu
4
Pir sevgisi dürür Hak doğru yol
Ana râcidir hakikat remz-i hû
5
Pirle bir olsun gözün piri gözet
Görüne gözüne her dem nûr-ı hû
6
Şeş cihetden gönlünü pak edicek
Bî-cihetle yâr olursun mû-be-mû
7
Gaybiyâ gel ma'rifetle fâni ol
Külli şey'in halik illâ veche hû
s.141
III
1
Ne o budur ne bu odur kamu o
Heman varlık odur şirkden elin yu
2
Enânîyet sana perde olupdur
Tecellî diler isen sen seni ko
3
Hakikatde hüviyyet bu nefesdir
Kalırsa sende senlikden ser-i mu
4
Ayan olmaz muhakkak ma hüvel-hak
İşâretdir ana güya bu hay hu
5
Nefes Hak olduğunu Gaybi bildi
Münezzehdir denilmez ana şu bu
s.142
IV
1
Can u dil derdine derman isteyen gelsün beru
Kühn-ü zât-ı Hakka irfan isteyen gelsün beru
2
Ma'rifetden hissesi olmayan inşân deme
Sûret-i man'îde inşân İsteyen gelsün beni
3
Sırr-ı cism u canı idrâk etmeyen küfr içredir
Zâtın idrâk ile imân isteyen gelsün beru
4
Mushaf-ı Hakdan cemâlin hem kelâmın manâsı
Zahir u bâtında Kur'ân isteyen geîsün beru
5
Zulmet-i tâatda sergerdân olan sâliklere
Hızr-ı vakti Âb-l Hayvan isteyen gelsün beru
6
Suret-i devrije Hakka ermedi eflâke bak
Can u dil mülkünü devrân isteyen gelsün beru
7
Kutb-u mülk-ü marifetdir taht-ı kalbüı Gaybî'yâ
Alem-i manâda sultân isteyen gelsün beru
s.143
Kâfiyet-ül-He
l
La ile eşyayı nefy et müs-bit ol illâ ile
Dâima zât içre ol mahfîce müstesna ile
2
Suretin ma'nâ hakikat ma'nân illâdır senin
Lafzile olma mukayyed mutlak ol ma'nâ ile
3
Nefy içinde nefy hem müsbet içinde müsbet ol
Sırrın izhâr etme illâ remz ile imâ ile
4
Fil- hakîka nefy u menfi müsbet eşyadır heman
Sabit u baki durur Hak daima eşya ile
5
Gaybî'yâ teşbîh-ü-tenzîh üzre devr et dembedem
Suret-i tevhide çünkim geldi illa la ile
s.144
1
Arif özün bilmeğe kendine gel kendine
Hakkı ayan görmeğe kendine gel kendine
2
Hakka giden doğru yol senden sana gider ol
Sa'y et seni sende bul kendine gel kendine
3
Her ne varsa âlemde örneği var âdemde
Bulasın seni sende kendine gel kendine
4
Sensin dâr-ı âhıret sende bulundu cennet
Sende göründü hazret kendine gel kendine
5
Ko bu zühd ü tâ'ati terk et kuru âdeti
Geç cümle hayâlâtı kendine gel kendine
6
Mushaf-ı Hakdır yüzün âyet-i Kur'an sözün
Gaybi bile gör özün kendine gel kendine
s.145
III
1
Aşkdan lezzet alanlar bakmaz dünyâ varına
Hakkı bunda bulanlar kulak salmaz yarına
2
Aşksız kişi ne bulur bulduğun yavı kılur
Baki dirlikde kalır eren bugün yarına
3
Aşksız kişi hayvandır insan değil şeytândır
Gerçek şu kim insandır erdi can esrarına
4
Aşk ehli kabre girmez münkir nekiri görmez
Aşkı olmayan ermez Allâhın dîdârına
5
Aşk canların canıdır derdlerin dermanıdır
Âlemin sultânıdır çıkın aşkın darına
6
Tenin eyle mutahhar canın eyle münevver
Yanacağın mukarrer yanmazsan aşk nârına
7
Gaybî yok et özünü anlayasın sözünü
Sen sana tut gözünü bakma cihan harına
s.146
IV
1
Aşk u mahabbet mâyedir Hak yoluna gidenlere
Fakr u fena sermâyedir Hak yoluna gidenlere
2
Gönülden alagör sebak baş olagör olma ayak
Aşkdan gerekdir göz kulak Hak yoluna gidenlere
3
Benliğini elden bırak sen senden olagör ırak
Aşk u mahabbetdir yarak Hak yoluna gidenlere
4
Eyle derûnî ah u vah ziya vere nûr-ı ilâh
Gönülden olur doğru rah Hak yoluna gidenlere
5
Aşk ateşiyle durma yan aksın gözünden yaş u kan
İnler mi hiç baş île can Hak yoluna gidenlere
6
Aşkı imâm edin müdâm her tâ'atin olsun tamâm
İki cihan olur haram Hak yoluna gidenlere
7
Ölmez evvel kim ölür Gaybi hayâtı ol bulur
Aşk can yerine can olur Hak yoluna gidenlere
s.147
V
1
Zâhid-i nadan aceb mi nutku inkâr eylese
Ademiyyet payesin bulurdu ikrar eylese
2
Kadr-i nutku bilmeyenler âlem-i hayvandadır
Sûret-i âdemde her ne denlü reftâr eylese
3
Bilmedikçe sırr-ı devri nutka hem-sır olamaz
Mahzen-i kalbin serâser cümle esrar eylese
4
Ben kelâm-ı nâtık-ı Hakkım dedi niçün Alî
Remz-i sırrı arif olsa bize izhâr eylese
5
An-ı dâimde tasarruf eyleyen kutb-ı cihan
Nutk-u âdemdir hakikat cümle inkâr eylese
6
Cümle eşya nutka mahkûm olduğu azhar durur
Hâkim-i mutlak nutkdur kim ki güftâr eylese
7
Nutka tâbidir tecellî geh zuhur u geh butun
Âlem u âdemde devrin her ne mıkdâr eylese
8
Bî-nişân-ü- lâ-mekân-ü- gayr-î mer'îdir nutuk
Cümle-i eşya nutukdur her ne kim var eylese
9
Sığmayan arz u semâya gönle sığdı hem nutuk
Var kıyas et kim olur nutuk ile envâr eylese
s.148
10
Hâne-i Hakdır gönül kim hanedanı nutk-u pâk
Cilve-i Hak nutuk iledir arz-ı 'dîdâr eylese
11
Er dili altında mahfîdir dedi merd-i Hûda
Nutuk arif sırrını kâşifdir ihbar eylese
12
Hak sözün ancak yine Hak söyleyen kâmil bilir
Zâhid-i hunriz aceb mi anı berdâr eylese
13
Ermeyen kurb-u ferâız rütbesine anlamaz
Ehl-i Hakkın nutkunu bin kerre tekrar eylese
14
Her lisânda kâ'il olan çünkü Hak dedi resul
Munsıfa kâfi değil mi bunu mi'yâr eylese
15
Tercemân-ı Hak durur, bilgil zebân-ı ârifan
Hakdan alır halka verir her ne isar eylese
16
Tâlib-i Hak bir söz ile Hak sözün eyler kabûl
Reddeder münkir eğer burhanı sad-bâr eylese
17
Nutuk ile iş bitse gelmezdi suhûf ile kitâb
Mutlaka oldur müessir her ne isar eylese
18
Ermeyen mahiyyet-i nutka erişmez vahdete
Her dem u her saatin evrâd u ezkâr eylese
19
Ehl-i Hakkın nutkunu irfân-ı sûrî nutuk eder
Zâhid-i nadan ne denlü ta'n-ı bisyâr eylese
20
Mebde-i feyyazdan-eder tereşşuh arifin
Bâtınından zahirine her ne feyz bâr eylese
s.149
21
Halka mürşidlik satup da'va-yi irfan eyleyen
Varidatın bari Gaybi gâhı eşâr eylese.
s.150
VI
1
Dersi Hakdan almayanlar gelmesin bu meclise
Aşka kulak salmayanlar gelmesin bu meclise
2
Cümle eşyaya hakikat mâyedir aşk-ı ilâh
Künh-ü aşkı bilmeyenler gelmesin bu meclise
3
Bahr-i aşkın menbaıdır bil kulûb-u evliya
Bahr-i aşka dalmayanlar gelmesin bu meclise
4
Aşkdır pak eyleyen şirk-i cenabetden seni
Aşkla pak olmayanlar gelmesin bu meclise
5
Akl ile Hakka erilmez aşkdır mürşid olan
Ölmeden ol ölmeyenler gelmesin bu meclise
6
Akl ile ölüp dahi aşk ile dirilmek gerek
Aşkı mürşid olmayanlar gelmesin bu meclise
7
Varlığın mahv etmeyen Gaybi mürîd-i nefs oıur
Kendisin yok bilmeyenler gelmesin bu meclise
s.151
VII
1
Hakka ermek ister isen sohbet et merdan ile
Can u ten kaydını ko zevk al özünden can ile
2
Can ile tenin arası bunca yıllık yoldurur
Ermeğe mi'râc-ı câna salik ol vicdan ile
3
Ay gibi kalbin mukabil eyle pir-i şemse kim
Ekser-i evkât dolasın ilm ile irfan ile
4
Hüsn-ü hulk ile tahalluk etmeğe sa'y eylegil
Kalb-i pâkin cennet ola hurî vü gılmân ile
5
Aşk ile zenb-i vücûdu mahv et Gaybi yok ol
Âlem-i vahdetde birlik sûresin subhân ile
s.152
VIII
1
Dilimizde dâim tevhid edası
Zâkir kullardanız, elhamdülillah
Kulağımızda hem tevhîd sedası
Zâkir kullardanız elhamdülillah
2
Sular gibi dâ'im durmaz akarız
Varlığımız aşk oduna yakarız
Her kanda bakarsak Hakka bakarız
Zâkir kullardanız elhamdülillah
3
Aşk ile olmuşdur kalbimiz dâ'im
Mâsivâdan oldu canımız sâim
Hakdan koku alır burnumuz dâ'im
Zâkir kullardanız elhamdülillah
4
Halk-ı âlem bilmez bizim hâlimiz
Hâle tebdil etdik cümle kalimiz
Her kanda sunarsak Hakdır elimz
Zâkir kullardanız elhamdülillah
5
Gaybî halkın zikr etdiği âdıdır
Anda kalan dost ilisin yâdıdır
Bizim tutduğumuz Hakkın yedidir
Zâkir kullardanız elhamdülillah
s.153
IX
1
Ne meczûb-u ilâhi ol şerâyi'de kusur eyle
Ne mahbûb-u îlâhi ol hakâyıkda kesûr eyle
2
Ne mest ol aşk ile dâ'im ne ayık ol bu gafletle
Miyân-ı Zühd ile irfanı cem' edüp ubur eyle
3
Ne hâli ko ne kâli ko olagör mecma'ül- bahreyn
Tenin şer'e muvafık kıl dilin sıra kubur eyle
4
Celâl ile cemalin imtizacında durur âlem
Bu dehr içre ne mahzun ol demadem ne sürûr eyle
5
Bu kesret zehrine mahlut olupdur sukker-i vahdet
Aceb macûn-u ekberdir yiyip Gaybi huzur eyle
s.154
X
1
Bunu zevk-i sahih etdi ifâde
Meselde ayn olupdur bil ifâde
2
Tenasüb var meselde yok tenasüh
Ki zira yokdurur birden ziyâde
3
Tecellîde tekerrür nice mümkin
Reva mıdır tazayyuk hiç Hüdada
4
Kemâlin sende ahır etdi ol zât
Diriga tutmayıp döndük cemâda
5
Me'âd-ü- mebdei bildin mi Gaybi
Ne zevk etdinse etdin bu arada
s.155