" Kafiyet-ül- Elif "

Adem-i mâ'nâ durur eşyâya evvel ibtidâ
Adem-i sûrîdürür eşyâya ahır intiha

Adem-i mâ'nâ dürür rûh-ı izafî âleme
Cümle zerrât-ı cihân andan bulurlar intişa

Öldü halvethane-i Hak cümle âlem serteser
(Leyse gayrullah şey'ün) virdin okur ahfiya

Hamdülillâh ehl-i tevhidiz ki bulduk zevk ile
Ayn-ı vahdetdir bu âlem itibarîdir sivâ  

Suret-i tevhidi kogıl ma'nî-i tevhide var
Güft; El-ma'na hüye'llâh an Aliyy'ül-Murtaza

Sırr-ı vahdetden haberdâr oldun ise şirki ko
Nice bir bu ( lâ ve illâ) niceye dek huy u ha

Nice bir bu âlem-i kesretde devrân idesin
Merkez-i vahdetde kutb ol devr iden gelsin sana

Tâlib-i esmâ isen sen bil biz ism-i a'zâmız
İsm-i a'zâm sohbetiyle bul fena içre bekâ
 
Ya'ni esmâ vü müsemma ayn-ı âdemdür hemân
(Men aref nefseh fekad) remzini duydunsa dilâ

Sofi kim vakıf değil sırr-ı maâd-ü-mebde'e
Mübtedidir kendüyi isterse tutsun müntehâ

Bu vücûdun zâhiri vü bâtını Hak olıcak
Nice suret bağlar anda ibtidâ vü intihâ

Hâsılı gel gir tarik-i vahdete ta'nı bırak
Yohsa yallahil'azîm irmez sana feyz-i atâ

Suret ugrusunu râh-ı Hakda sanma mukteda
Her asırda birdir ancak hâmil-i sırr-ı Hudâ

Geldi akup selsebil-i nûr-ı Hak bizden bize
Vech-i İbrâhimden oldı Gaybî'ye Hak rü-nüma

Filhakîka âşıka budur sırat-ı müstakîm
Kim bir ola anda rah u rehber u hem rehnümâ

 
                               II

1 Gönül kim anda yok aşka itâ'at
   Tamâm olmaz bilin anda ibâdet
2 îbâdetsiz Haka olmaz takarrüb
   Mahabbetdir bize ayn-ı karabet
3 Hüdadan gayrı hep kaygu hadesdi
   Mahabbet olmasa gitmez cenabet   
4 Kalursa kıl kadar benlik gönülde   ;.
   Cüda olmaz özünden bu habaset
5 Yedi derya hakikat eylemez pak
   Gönül kim bulmaya aşkdan taharet
6 Gönül cem'iyyetin tahsil edene
    Demâdem hasıl olmuşdur şecaat
7  Gönül him etti vahdetde ikâmet
    Revadır eyler ise ol keramet
8  Hüdadan gayrı görmezsen cihanda
     Cihan başdan başa olur selâmet

9  Gönülde Gaybî aşkdan gayrı koma
     Konula başına tâc-ı hilâfet
 
Kafiyet-ül-sâ 

1  Nutuk nefes kelâmdır pirden yâdgâr miras iyâs
    Dinle işit hem oku Hakdan eyle el^gıyâs
2  Feminden her bir demine hulul etmek güzeldir   .
    Sen sanma kim sendendir bu nutuk bu mustegâs
3  Çünkü bildin bir şeyde yohdur senin medhalin
    Yüzünü dergâha tut çağır ya gavs el-gıyâs
4  Anmed-ü Mahmud Muhammed Mustafa aşk râhına
    Sıdk ile girdin bu yola durma oku ya Gıyâs
5  Bu demde her gönülde yâr seninle yaridir
    Lutf ile gelse dile ağseni ya gıyas el-mugâs
6  Şeş cihetden eyle tenzih kendini sen kadıya
    Hulk-ı Hakdır çünkü hâvr Gaybiya kıl yâ gıyâs

(1)   R: - M, E,
 

Kafiyet-ül-Cim

1  Tâc marifet tacıdır sanma ola gayri tâc
    Taıkîîd ile tok olanın Ledünnîden ola aç
2  Düşe düş olma sakın düşe aldanıp kalma
    Hakdan gayri ne var ki tabire olmaz muhtaç
3  Sana âlem görünen hakikatde Allahdır
    Allah birdir vallahi sanma olası bir kaç
4  Bir ağacdır >bu âlem meyvesi olmuş âdem
    Meyvedir maksud olan sanma ki ola ağaç
5  Bu âdem meyvesinin çekirdeği sözdürür
     Sözsüz bu âlem âdem bir demde ola târâc
6  Bu sözlerin me'âli kişi kendin bilmekdir
    Kendi kendin bilene hakikat ola miraç
7  Hak denilen Özündür özündeki sözündür
    Gaybî özün bilene rubûbiyet ola taç

Kafiyetrül-ha

1  Lâzımdır mü'mine elbette silâh
    Gönülde bulunur ise salah
2  İki dürlü vechi var bil anın
    Biri salah-ı silâh birisi felah
3  Oku ezber et bu virdi müdâm
    Bulunur sana da bir Özge makam
4  Selâmet darın hem selâmet nâm
     Dest 'bedest ile gel ara felah
5   Felahın bedâyinde buldum felahı
     Nİyyet-i hayr ile hem de salahı
6   îbn-al-zaman bilmez olur fettâhı
     Anınçun dilinde bulunsun ya fettah
7   Merkez-i Hakda sabit olursan eğer
    Amel makamı olur sana makar
8 Subh-ı salâtı irken edince eda
   Mev'ud olur sana felâh-ı sabah
9 Murg-ı dile ta'rif olundu dersi
   Âyet u hadîsle arabi farisî
10 Vaiz u nâşının mahalli kürsi
      Kulağına girer söyler o büyük nassâh
11 Kadı bu sözlerin senin değildir
      Pîran eşiğinde öğrendiğiLdir
12 Gaybî divanında bulunan sırdır
     Duyanın sadrına virür inşirah

II
1 Ehl-i imâna pâk-i gönüldür silâh
   Zahiri savm u salât batını nur-ı salâh
2 Boş durma yürü zikr ü fikrinle müdam
   Hakin zikri dilde bula irtibâh
3 Selâm ile selâmetdârın açılır
   Deıribedem okudu ki silâh u felah
4 Gaflet uykusundan kaldır başını
   Sükûtun zikr olsun akşam u sabah
5 Akşam u mesâ gönlün Hak ile olur resâ
   Tercemân-ı Lisan söyler ya Rezzâk ya Pettâh
6 Nİyyet eyle merkez-i Hakda olur
   Murg-ı dil Hak Hak demekle olur sabah
7 Arş u kürsiyi makam edince gönül
   Yaiz-ı Hak olur va'âz u nassâh
8 Hükm-1 Hak kaza ederse kadı olur
   Gayb divanında şad sadr-ı inşirah

Kafiyet-ül-Hı

1  Ledünnî ilmidir bil ilm-i râsih
    Bulur andan on iki ilmi râsih
2  Anasından müşaheddir o mutlak.
    Bilir misin nedir ol ruh-ı nâsıh
3  izafet kesb ideMen ruh-ı Hakka
    Biziz mümtaz u müstesna vü samih

4  Cemâl-i âlemi makbul edindi
    Dü-âlem nüshasın cem' etti nâsıh
5  Cemâline muvafık ayetullâh
     El uzatma ki Gaybî devr-i masıh

II

Kafiyet-ül-Dal

1 Âteş-i şirke düşüp olma muazzeb ey hasûd
    Hakkı birle birden artık yokdurur hergiz vücûd
2  Dü zamanın hassasıdır garka-i fakr u fena
    Kabiliyette Ölürsen 'bulasın sen feyz u cûd
3  Görmemişin cümle istidadımız mecburîdir
    Kendimidir tairin ider hubut ile su"ud
4  Gel kazaya razı ol halkı çıkar sen aradan
    Sanma kim halkın yüzünden ola nabud ile bud
5  Senden ednaya nazar kıl müsterih ol her zaman
     izzet ehline bakuben daim itme âh u dûd
6  Arifin katline dendân bilemek âdet durur
     Hazret-i Isayı çarmıh etmediler mi Yahud
7  Aşk ile mahv-ı vücûd it geç geçenden fariğ ol
    Aşk-ı Hakdan gaynda yokdur baka ile hulûd
8  Bu vücûdun lutf ile kahrını çünkim bir görür
    Gaybîyâ görmez anın içün azâb ehl-i suhûd

II
1 Merhaba ey talib-i kabil-vücûd
   Kıble-i ma'naya etmişsin sucûd
2 Doğru yola kalbiniz sevk eylemiş
   Hamdülillâh buldunuz aşk-ı Vedûc,
3 Dide-i imanınız bina ola
   îctesiz mir'at-ı tevhide su'ûd
4 Nûr-u istidâd eğer kuvvet bula    -
   Hemdeminiz ola erbâb-ı şuhûd
5 Ateş-i aşk u muhabbetde yanup
    Kalbinizde kalmıya na-bûd u bûd
6 Merkez-i vahdetde olasız mukîm
   îrmiye kalbinize ta'n-ı hasûd
7 Iresiz imân-ı Gaybî'ye yakîn
   Şahid-i Gaybi olursa ruh-numûd

Kafiyet-ül-Zal

1 Ayb ile huzura gel canına olsun leziz
   Aybı gider kendinden irfanın olsun leziz
2 Seyr-i suluk sadedir Abdullah'a göre
   Çünki Hak seni sevdi gelür imâna leziz
3 Müşteri mebiyunda La ile illa olan
   Nefy u istisnayı geç gelsün vicdana leziz
4 Ray-i hakikat beğim say ile bulunur bil
   Mahabbet bir badedir gelür insana leziz
5 Kadı bu ışk yolunda yorulup kalma sakın
   Gaybîya feyz-i Hudâdır mahza bu rey-i leziz
6 Meşreb-i pak gelenler neyler talim u telkin
   Gaybi'ya divâna dur gelsin divana leziz.

Kafiyet-ül-Ra

1 On sekiz bin âlemin cana misâli sendedir
   Belki sensin ferd-i cami' Hak kemâli sendedir
2 Hak kemâliyle cemâlin eyledi sende ayan
   Sensin ol sun'-ı İlâhî Hak cemâli sendedir
3 Hâsılı sensin bilirsin ol hüma-i lâ-mekân
   Kim bu eşyanın serâser hep hayâli sendedir
4 Sana vasıl olmak için seyr eder bu kâ'inat
   Bildi ilham ile bunlar Hak visali sendedir
5 (Ism-i a'zam rûh-u âlemsin) hakikat Gaybîya
   Zahir u bâtın bu dehrin hep misâli sendedir

 
II

1 Ehl-İ vahdet zümresinin cism u canı nur olur
   Her neye baksa tecelli durduğu yer Tür olur
2 Cümle eşya heb cemâline mezahirdir anın
   Bunda Hak'dan dür olanlar yann anda dür olur
3 Levh-i mahf uz-u Huda oldu kulübü bunların
   Cümle esrâr-ı hakayık anda hep mastur olur
4 (Li ma'AIlah) remzi ancak bunlara da 'im durur
    Sanma bunlar bir nefes tevhldden mehcür olur.
5  Câmi'ül-ezdâd olur bil bunlara feyyaz-ı Hak
    Nice bilinür bunlar kim zâkir u mezkûr olur
6  Kavlu fi'li pak evsâf oldu bunlar daima
    Anın içün zahir u batınları ma'mûr olur
7 Raz-ı tevhidi bular çün açmadılar âleme
   Vahdet-i Hak cümle halkdan da'ima mestur olur
8 Neyler isen eyle cânm âşık eyle bunlara
   Bunlara âşık olanlar da'ima mesrur olur
9 Bunları her kim ki sevmez oldu şeytan-ı lâ'în
   Kim ki Hakdır diye bunlar akıbet mansûr olur
10  Sohbetini bunların her kim ki başa tâc eder
      Gün gibi başa çıkar ol âleme meşhur olur
11  Bunlann yüzin görüp sözün işiden can ile
      Gaybîya dergâh-ı Hakda şüphesiz mağfur olur

 
III
1  Bu suretler kamu bir bir bozulur
    Varır ma'nâ denizinde düzülür
2  Ne suret huyı kesb ettinse bunda
    Tamam olur o devrin hep gezilir
3  Külle gide olasın çünki insan
    Bu sözden gaynsı sende üzilir
4  Bu ger bir söz okursan olmuşu yok
    Eyü meleğin bu insanlık yazılır
5  Gelür gider heman insan olursun
    Nihayet her libâs-ı gayr sızılır
6  Senin her bir libasın ey dilârâ
    Kıdem garbinde bu gice bozulur
7  Bu zevke itişince kişi Gaybi
    Vücûdundan deri gibi yüzülür.

IV
1  Ey kitâbullahı münkir Hak Ta'âla sendedir
    Suretin Arş-ı Hudâdır zât-ı mevlâ sendedir
2  Asuman-ı ma'rifetden zal>ı pake kıl urûc
    Leyle-İ esrâda me'ri ve vech-i âlâ sendedir
3  Kâdir-i mutlakdır ol kim sende kendin gösterir
    Kaf-ı dilde sakin olan ruh-u anka sendedir
4  Gice gündüz sa'y idüp kendinden agâh olagör
     Yire göğe sığmayan nur-ı tecellâ sendedir
5   Gayb-ı mutlak zâtını âdemde izhâr eyledi
     Ayn-ı Haksin cümleten dünya vu uk'ba sendedir

V
1  Ehl-i küfrün devri geçdi şimdi imân devridir
     Yani yokdur zühde rağbet ehl-i irfan devridir
2  Uyma deccal-ı lâ'îne şirki ko tevhide gel
    Geldi Isi-i zaman mehdi-i devrân devridir
3  Cehl ile sûret-perestân kaydına olma esir
    Aç gözün şimdengeru siret-perestân devridir
4  Râh-ı vahdet ihtiyar et kesretin kaydını ko
    Cezbe-i aşk-ı ilâhî ile ihsan devridir
5  Râh-ı esmayı bırak sırr-ı müsemmâ kıl taleb
    Ko Huda-hanlığı sofi gel Huda-dân devridir
6  Gel beni keynûnetin aynunete eyle bedel
     Devr-i Mervân geçti şimdi şah-ı Merdân devridir.
7   Kendi kendin bilmenin derdi ile hasta olan
     Derdmendân-ı kulûba bil ki derman devridir
8  Tâc u teşbih u asa pazarına irdi kesâd
     Rind-i rüsvâ-yı melâmet bâde-nuşan devridir
9   Çille-i halvet için ta'yîn-i vakt lâzım değil
      Şimdi gel kim küllü yevmin hüve fî şan devridir
10  Cümle a'mal oldu ten ruh-ı ameldir aşk-ı Hak
      Ömrünü tende geçirme şimdi bil can devridir
11  Kıble-i eşya hakikat her zaman ademdurur
      Uyma şeytana sakın kim devr-İ inşân devridir
12  Ma'rifet kesb eyleyüp devrini İtmam eyle gil
      Devr-i insân hatm olıcak sonra hayvan devridir
13  Zikr u fikrin âdem olsun âdemi bil sen heman
       Nusha-i câmî'dir âdem yani Kur'an devridir
14   Gerçi mestur eylemiştir vahdet esrânn selef
       Nice bir mestur olur keşf ile irfan devridir.
15  Zulmet-î cehl içre teşne zayi etme kendini
       Hızr-u- îsâya eriştin Ab-ı Hayvan devridir.

VI

1  Sen seni bildinse geç kim sende senden yok eser
    Hak ile Hak olasın hem alasın Hak'dan haber
2  Sen sen olsan itibâr olurdu her şeyde sana
    Çünkü yokdur sende senlik sen sana çün kıl nazar
3  Sen seni bu neş'ede buldun ise bildin ise
    Sen seninle sen olup sen sende bul Hakka sefer
4  Kendüyü kendinde kendi ile bulmayın diye
    Ruz-ı haşr oldukda feryâd eyleyüp (eyne'l-nefer)
5  Gaybi kendin kendi ile kendide buldu yakın
     Hakla anın arasında anın içün yok sefer

VII

1 Ferd-i câmi'dir vücûdum cümle eşya bendedir
   Yani ism-i a'zarn-u- sırr-ı müsemmâ bendedir
2 Nefha-i vahdet benim maksudu benden istegil
    Istivâ-yi zât olan Ars-ı mu'allâ bendedir
3 Aşk burakına suvar ol gel yüzüm mi'râcına
    Kıl temaşa kabe kavseyn-i ev ednâ bendedir
4  Suretimle fâni isem zâtım ile bakiyim
    Ayn-ı tevhidim ki ma'ni-i la ve illâ bendedir
5  Künhüm İdrâkinde âciz âlemin arifleri
    Kibriya-yı akl irmez (na arefna) bendedir
6  (Ena Nahnu Ente hû) oldu hicâb-ı izzetim
    Zahir u bâtın benim ula-vü-uhra bendedir
7  Kesretimdir vahdetin yüzünü mestur eyleyen
    Zahir iken göz göre a'maya ihfâ bendedir.
8  (Kuntu kenz) in sırrı olan âdem-i evvel benim
     Mahrem-i raz-ı nihânım ilm-i esma bendedir
9   Mürselin-ü- enbiyâdan zatım izhar eyledim
     Akıbet hâtem olan mir'ât-ı eclâ bendedir
10  Geh cemâl u geh celâldir cilve-gahı zâtımın
      Cümle eşyayı muhitim Kaf u Anka bendedir
11  Hızr-ı vaktim Âb-ı Hayvan isteyen gelsün berü
       İsî-i dehrim demâdem sırr-ı ihya bendedir
12   Gel zamirin gayre irca eyleme hu hu deyü
       Cümle-i eşyada gayb olan müsemmâ bendedir

VIII

1  Aşka heves etme sakın aşk âdemi rüsvây eder
     Rüsvalığa olma yakın aşk âdemi rüsvây eder
2  Gece vü gündüz ağladır cân-u ciğeri dağladır
     Zencirler ile bağladır aşk âdemi rüsvây eder
3   Her ne gelirse şöyledir aşk hâli zira öyledir
     Dipsiz denizler böyledir aşk âdemi rüsvây eder
4   Geh güft-ü-guyâ düşürür başına halkı üşürür
     Tufan olup geh taşırır aşk âdemi rüsvây eder
5   Geh cümle şeyden boş olur geh zevk ile sarhoş olur
     Mecnûn gibi bihuş olur aşk âdemi rüsvây eder
6   Geh diri olur gah ölü geh uslu olur geh deli
      Aşıkların budur yolu aşk âdemi rüsvây eder
7    Âşık olan olur harik deryâ-yı aşk içre garik
      Sarhoş olur bilmez tarîk aşk âdemi rüsvây eder
8    Taklitleri tahkik eder mülhidleri sıddik eder
      Âşıkları zındık eder aşk âdemi rüsvây eder
9    Aşk hâlini bilen bilir aşksız kişiden ne olur
       Ne âr-u ne namus kalır aşk âdemi rüsvây eder
10   Geh hark-ı âdet etdirir terk-i ibâdet etdirîr
        Halka melâmet etdirir aşk âdemi rüsvây eder    .- ,
11    Esrâr-ı Hak gelse dile tutar cihanı velvele
        Aşk koparır hep gulgule aşk âdemi rüsvây eder
12    Gaybî edelden sırrı faş atılmada binlerce taş
         Kaldırdı a'dâ cümle baş aşk âdemi rüsvây eder

IX
1   Raks edenler feyz-i aşkdan cennete tavus olur
     Tura kail olmayanlar duzaha câmus olur
2    Durmak u dönmek yürümek Hakdan ise ey fakîh
      Hak için dönmek sofi neden namus olur
3    Sureta raks etmez isek ma'nîde raks üzreyiz
      Biz hayâl-i âlemiz âlem bize fanus olur
4    Cezbedir tahrik eden sofiye feryâd ettiren
      Deyr olupdur işbu âlem aşk ana nâkus olur
5    Bahre irmez su gibi çağlamayınca âşıkan
      Sakin olan evliyan Gaybî heman kamus olur

X
1
Hakdan bize haber viren erenler
Gönülde iste var Hakkı dediler
Hakkın cemâlini ayan görenler
Gönülde iste var Hakkı dediler
2
Gönül imiş çünkü Hakkın durağı
Anda yanar irrüş zâtı çerâğı
Bine gör aşk imiş Hakkın burağı
Gönülde iste var Hakkı dediler
3
Maksûd olan bu âlemde insandır
İnsan dedikleri gönülde candır
Can değildir hakikat o canandır
Gönülde iste var Hakkı dediler
4
Bir noktadır yerden göğe bu âlem
Sıfat olan zâtıdır canı âdem
(Nefahtü) den geldi bize gelen dem
Gönülde iste var Hakkı dediler
5
Gönül ili Hakkın gizli eli'dir
Andan haber viren gerçek velidir
Gaybî Hakka giden gönül yoludur
Gönülde iste bul Hakkı dediler

S.67